• Mục đích bài viết:
  Cho người mới học tiếng Nhật biết được điều kiện để kết thúc một câu hoàn chỉnh trong Tiếng Nhật.
• Tại sao việc này quan trọng:
  Vì cấu trúc ngữ pháp tiếng Nhật và tiếng Việt là khác nhau. Thay đổi vị trí giữa động từ và vị ngữ trong 2 ngôn ngữ rất dễ nhầm lẫn cho nên quy tắc cơ bản này là rất quan trọng.
• Tại sao xác định kết thúc câu bằng thể lịch sự mà không phải là thể từ điển / thể ngắn:
  Vì kết thúc bằng thể ngắn tương đối phức tạp, nhiều thứ để nhớ hơn là thể lịch sự. -> Sẽ có phần riêng để nói về kết thúc câu bằng thể ngắn.

Các dạng của ます,です

Các dạng nói đến ở đây là sự thay đổi ở gốc ます, です cho phù hợp với mục đích câu, ý nghĩa của câu. Các dạng thường hay dùng có thể kể đến ở đây là nghi vấn, quá khứ, phủ định, quá khứ nghi vấn, quá khứ phủ định, quá khứ phủ định….

Loại từ đi trước các dạng ます,です

1. Đi theo ます lúc nào cũng là động từ

Hay nói cách khác, chỉ có động từ (/các thể động từ) là có thể đi theo ます để kết thúc câu.
Các thể động từ nói đến ở đây là thể tiếp nối, quá khứ, bị động, khả năng, sai khiến v.v… tất cả các thể (biến đổi để kết nối với ます)

Câu kết thúc bằng động từ trong tiếng nhật dùng để nói đến hành động, trạng thái.

※ Ví dụ liên câu nói đến hành động:

彼かれの息子むすこはいつも庭にわでサッカーをします。
（Con trai của anh ấy lúc nào cũng chơi đá bóng ngoài vườn)

この小説しょうせつはハリー・ポッターと言いいます。
（Cuốn tiểu thuyết này gọi là / có tên là Harry Potter）

宿題しゅくだいをやらなかったので先生せんせいに怒おこられました。
（Vì không làm bài tập về nhà nên [tôi] bị giáo viên mắng）

一緒いっしょに買かい物ものに行いきましょうか。
（Cùng nhau đi mua sắm không?）

※ Ví dụ nói đến trạng thái

熟こなしすぎるみかんは庭にわの地面じめんにたくさん落おちっています
（Cam chín quá rụng đầy sân vườn）
[Trạng thái (cam) nằm dưới sân]

先週せんしゅう聞きいたのに旅行りょこうに参加さんかするかどうか吉田よしださんからの返事へんじはまだ貰もらっていません。
（Đã hỏi từ tuần trước nhưng vẫn chưa nhận được câu trả lời từ ông Yoshida là có đi chơi hay không.）
[Trạng thái (yoshida) chưa nhận được trả lời]

※Tham khảo các loại động từ, động từ thể ます.

2. Đi theo です là danh từ, tính từ, hoặc trợ từ

Loại câu kết thúc bằng です thường sử dụng để giới thiệu, diễn tả.

※ Ví dụ câu kết thúc bằng danh từ
cấu trúc ［（Danh từ は） Danh từ です］

私わたしはベトナム人じんです
（Tôi là người Việt Nam）

テーブルに置おいてあるのはチャンさんのノートです。
（Cái nằm ở trên bàn là quyển sổ của bạn Trang）

あの籠かごに入はいっているのはゴミです。
（Đồ ở trong giỏ kia là rác.）

※ Ví dụ câu kết thúc bằng tính từ
cấu trúc ［（Danh từ は） Tính từ です］

母ははが作つくったケーキは美味おいしいです。
（Bánh mẹ làm thì ngon）

うちではおじいさんが一番優いちばんやさしいです。
（Trong nhà thì ông là đối tốt với tôi nhất）

最近さいきんの携帯けいたいはどれも高たかいです。
（Thời này điện thoại di động cái nào cũng đắt）

田舎いなかの夜よるはとても静しずかです。
（Đêm ở nông thôn thì rất là yên tĩnh）

今日のバスは混こんんでいなくてラッキーです。
（Thật may mắn, xe bus hôm nay không đông đúc）

自動販売機じどうはんばいきはどこでもあってとても便利べんりです。
（Ở đâu cũng có máy bán hàng từ động thật là tiện lợi）

※ Ví dụ câu kết thúc bằng trợ từ
cấu trúc ［（Danh từ は）Trợ từ です］

あの鞄かばんはわたしのです。
（Cái cặp đó là của tôi）

このお土産みやげは北海道ほっかいどうの旅行りょこうからです。
（Món quà này là từ chuyến du lịch Hokkaido）

マラソン大会たいかいは学校門がっこうもんから海岸かいがんの辺へんまでです。
（Cuộc đua marathon bắt đầu từ cổng trường và kết thúc ở khu vực bờ biển）

Tóm tắt

Dù là câu đơn, câu phức, câu điều kiện… dù là cấu trúc có phức tạp thế nào thì kết câu cũng là ます、です đối với thể lịch sự. Đây là nền tảng.
Thế kết thúc của dạng thông thường thì ra sao? Từ đây chúng ta phải biết cách chuyển thể lịch sự sang thể thông thường.

QRCODE của trang này ↓